وقتی یک فرد با مشکلی برخورد می‌کند (مثلا یک مشکل تربیتی با فرزندش) ابتدا از یک دوست یا بزرگ‌تر نظرخواهی

می‌کند و آن دوست بر اساس تجربه‌های محدودش نقطه نظراتی را مطرح می‌کند که می‌تواند مفید باشد یا نباشد. پس ازآن، اگر فرد از آگاهی و بینش بهتری برخوردار باشد، به جای رفتن سراغ اعمال مضحک (مثل کف‌بینی و طالع‌بینی) سراغ اهل‌ فن می‌رود و مثلا سعی می‌کند با خواندن کتاب یا مقاله، مشکلاتش را حل کند. به طور مثال، در زمینه تربیت کودکان کتابی مطالعه می‌کند؛ مثل همان کاتالوگ یا دفترچه راهنمایی که مثال زدم و البته معمولا آن دفترچه، کامل نیست و به طور اختصاصی برای ما تدوین نشده. در گام بعدی، فرد با یک مشاور تماس می‌گیرد؛ البته مشاوره تلفنی می‌تواند راهکار مفیدی باشد ولی چون تماس چهره به چهره وجود ندارد، احساس خوبی نیز تجربه نمی‌شود و معمولا کلی‌گویی‌هایی صورت می‌گیرد. از این‌رو فرد، قدم بعدی را برای رفتن نزد یک مشاور برخواهد داشت. مشاور هم سعی می‌کند راهکارهایی ارایه دهد و...
سلامت : و حالا اگر مشکل به طور دایمی و ریشه‌ای حل نشود، چه؟
در این صورت، شما باید از یک روان‌شناس بهره بگیرید تا با بررسی مسایل و مشکلات و توانایی‌های منحصر به فردتان کاری ‌کند که بتوانید راه‌ ساده‌‌ای را در زندگی‌ انتخاب کنید.
سلامت : حالا فرض کنید پس از بررسی‌های همه‌جانبه روان‌شناسی و ارایه راهکار‌های مناسب متوجه شویم که جایی از مغز دچار مشکل شده‌ (مثلا هورمون خاصی کم یا زیاد شده)؛ حالا چه کار کنیم؟
حالا باید نزد روان‌پزشک بروید تا با دریافت داروهای خاصی تنظیم هورمونی خود را به دست آورید و یا از یک متخصص مغز و اعصاب بخواهید شما را بررسی می‌کند و در صورت لزوم، عمل جراحی انجام دهید تا فرد بتواند دوباره به روان‌شناس خود مراجعه کند. حالا که تا حدی با فرآیندهای درمانی آشنا شدید، حتما متوجه شده‌اید که عمده کسانی که نزد روان‌پزشکان یا متخصصان مغز و اعصاب می‌روند، می‌توانسته‌اند قبل از مصرف دارو نزد یک روان‌شناس رفته و بدون دریافت دارو، بسیاری از مشکلات‌شان را حل کنند و البته پر واضح است که در صورت نیاز به درمان‌های دارویی، روان‌شناس فرد را به روان‌پزشک ارجاع خواهد داد.
سلامت : درباره روان‌شناسان بالینی و تفاوت آنها با روان‌شناسان مشاوره هم توضیح می‌دهید؟
بله، روان‌شناسان بالینی به مردم کمک می‌کنند تا با خواسته‌های زندگی سازگار شوند؛ مشکلاتی را از قبیل اضطراب و افسردگی مورد بررسی قرار می‌دهند و به مراجعان کمک می‌کنند تا مسایل خود را حل کرده و رفتارهایی را که به ناکام کردن خودشان منجر می‌شود، تغییر دهند اما مشکلات مراجعان به روان‌شناسان مشاوره بیشتر به مشکلات‌ سازگاری مربوط است (نه اختلالات روان‌شناسی)؛ به طور مثال: مشکلات تحصیلی، شغلی و دوست‌یابی در حیطه کاری این افراد است.
سلامت : و مدارک تحصیلی این افراد چیست؟
روان‌شناس باید لیسانس روان‌شناسی، بعد فوق‌لیسانس و بعدش دکترای روان‌شناسی گرفته باشد ولی یک روان‌پزشک ابتدا دوره پزشکی عمومی را به پایان می‌رساند و بعد از گذراندن دوره تخصصی در زمینه بیماری‌های اعصاب و روان، به اخذ مدرک روان‌پزشکی نایل می‌شود.

سلامت : روان‌پزشکان چه کمک‌هایی می‌توانند به بیماران اعصاب و روان ارائه دهند؟